ในยุคที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของเด็กมากขึ้น การปลูกฝังนิสัยรักการอ่านจึงเป็นสิ่งที่พ่อแม่และผู้ปกครองไม่ควรมองข้าม เพราะ "การอ่าน" ไม่เพียงเพิ่มพูนความรู้ แต่ยังช่วยพัฒนาทักษะด้านภาษา จินตนาการ และการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ ซึ่งหนึ่งในเครื่องมือที่ช่วยสร้างพฤติกรรมนี้ได้อย่างยั่งยืนคือ “บันทึกรักการอ่าน”
บันทึกรักการอ่าน คือสมุดหรือแพลตฟอร์มที่เด็กสามารถจดบันทึกชื่อหนังสือที่อ่าน เนื้อหาที่ได้เรียนรู้ ความรู้สึกหลังอ่านจบ หรือแม้กระทั่งการให้คะแนนหนังสือแต่ละเล่ม เป็นเหมือน “สมุดประจำตัวนักอ่าน” ที่ไม่เพียงเป็นแหล่งรวมความทรงจำดี ๆ แต่ยังเป็นแรงกระตุ้นให้เด็กอยากอ่านต่อเนื่อง เพราะได้เห็นพัฒนาการและความสนุกจากการอ่านด้วยตัวเอง
เคยสงสัยไหมว่า ทำไมเด็กบางคนถึงรักการอ่านเอามาก ๆ หนึ่งในเคล็ดลับที่ไม่ลับ นั่นก็คือ "บันทึกรักการอ่าน" นี่แหละ ไม่ใช่แค่สมุดจดธรรมดา ๆ นะ แต่นี่คือเครื่องมือเด็ดที่จะช่วย สร้างนิสัยรักการอ่าน และต่อยอด พัฒนาการอ่านของเด็ก ให้ก้าวกระโดดได้เลย ลองนึกภาพตามดูสิว่าเมื่อลูก ๆ ได้ลงมือจดบันทึกสิ่งที่อ่านด้วยตัวเอง ประโยชน์ที่ตามมามีอะไรบ้าง มาดูกันเลย
มาเริ่มลงมือทำ บันทึกรักการอ่านสำหรับเด็ก กันเลยดีกว่า! ไม่ต้องกังวลว่าจะยาก เพราะจริง ๆ แล้วมี วิธีเขียนบันทึกรักการอ่าน ที่ง่ายกว่าที่คิดเยอะเลย แค่เลือกแบบที่เหมาะกับลูก ๆ ก็พอแล้ว
ทำยังไงให้บันทึกรักการอ่านไม่ใช่แค่การบ้านแต่เป็นกิจกรรมสุดโปรดของลูก ๆ นี่คือเทคนิคส่งเสริมการอ่าน ที่จะช่วยปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้เด็ก ๆ สนุกกับการจดบันทึกไปจนโต
การทำบันทึกรักการอ่าน ไม่ได้มีสูตรสำเร็จรูปตายตัว เราต้องปรับรูปแบบและความซับซ้อนให้เข้ากับพัฒนาการอ่านของเด็กในแต่ละช่วงวัย เพื่อให้กิจกรรมนี้เป็นประโยชน์สูงสุดและไม่เป็นภาระจนเกินไป
สำหรับเด็กเล็กวัย 0-6 ปี การอ่านคือการเรียนรู้ผ่านการฟัง การมองภาพ และการสัมผัส ประโยชน์จากการทำ บันทึกรักการอ่าน ในวัยนี้คือการช่วยคุณพ่อคุณแม่และลูก ๆ ได้จดจำช่วงเวลาดี ๆ ที่ได้อ่านด้วยกัน พร้อมกระตุ้นพัฒนาการในด้านต่าง ๆ ลองดูตัวอย่าง หนังสือสำหรับเด็ก ที่เหมาะกับวัยนี้
○ บันทึกง่าย ๆ ให้ลูกวาดรูปป๋องแป๋งกำลังอ่านหนังสือ หรือวาดรูปหนังสือเล่มโปรดของตัวเอง
○ คุณพ่อคุณแม่ช่วยเขียน "วันนี้ป๋องแป๋งชวนอ่านหนังสือ ลูกชอบอ่านเล่มไหนที่สุดนะ?"
○ กระตุ้นการบอกเล่า ถามลูกว่า "ทำไมป๋องแป๋งถึงชอบอ่านหนังสือ" เพื่อให้เขาฝึกตอบและแสดงความคิดเห็นง่าย ๆ
○ วาดตัวละคร ให้ลูกวาดรูปโกลดิล็อกส์ หรือหมีตัวโปรด
○ ประโยคซ้ำ ๆ คุณพ่อคุณแม่เขียนประโยคซ้ำ ๆ ในเรื่อง เช่น "โจ๊กชามนี้ร้อนเกินไป" แล้วให้ลูกวาดรูปประกอบ
○ ถามความรู้สึก "ถ้าหนูเป็นหมี หนูจะรู้สึกยังไงเมื่อเห็นบ้านโดนรื้อค้น"
○ อารมณ์ความรู้สึก ชวนลูกวาดรูปสีหน้าแสดงอารมณ์ของตัวละครหมาป่า แล้วคุณพ่อคุณแม่เขียนกำกับว่า "หมาป่ารู้สึกไม่พอใจที่..."
○ การแก้ปัญหา ถามลูกว่า "หมาป่าอยากเป็นอะไร แล้วทำไมถึงเปลี่ยนใจ" เพื่อฝึกให้เขาคิดถึงทางเลือกต่าง ๆ
○ วาดการเปลี่ยนแปลง ให้ลูกวาดรูปตัวโม่ง (หนอน) ก่อนเป็นผีเสื้อ และหลังเป็นผีเสื้อ เพื่อสอนเรื่องวัฏจักรชีวิต
○ เปรียบเทียบความรู้สึก "ตอนเป็นตัวโม่งรู้สึกยังไง พอเป็นผีเสื้อแล้วรู้สึกยังไง"
สิ่งสำคัญคือการเลือก หนังสือสำหรับเด็ก ที่เหมาะสมกับช่วงวัยและความสนใจของลูกเสมอ การที่เขาได้อ่านสิ่งที่ชอบ จะช่วยจุดประกายความรักในการอ่านให้คงอยู่และเติบโตไปพร้อม ๆ กับตัวเขา
มาถึงตรงนี้ คงพอเห็นภาพแล้วใช่ไหมว่า บันทึกรักการอ่าน นั้นสำคัญและมีประโยชน์ต่อเด็ก ๆ มากแค่ไหน มันคือการลงทุนที่คุ้มค่ามาก ๆ ในระยะยาวเลยนะ เพราะมันคือรากฐานสำคัญในการสร้างพื้นฐานรักการอ่าน ที่จะติดตัวลูกไปตลอดชีวิต กิจกรรมเล็ก ๆ นี้ไม่ได้แค่ช่วยพัฒนาทักษะการอ่าน การเขียน และการคิดวิเคราะห์เท่านั้น แต่ยังช่วยปลูกฝังนิสัยรักการอ่าน สร้างวินัยเล็ก ๆ สร้างความสุขจากการเรียนรู้ และที่สำคัญที่สุดคือเสริมสร้างความสัมพันธ์ดี ๆ ในครอบครัว การที่เด็กได้เติบโตมาพร้อมกับนิสัยรักการอ่าน เท่ากับว่าเขาได้รับกุญแจสำคัญที่จะเปิดประตูสู่โลกแห่งความรู้ จินตนาการ และโอกาสที่ไม่รู้จบ
Keyword