ครอบครัวในปัจจุบัน ปัญหาอันดับต้น ๆ ในตอนนี้คงหนีไม่พ้น “ปัญหาบ้านเล็กบ้านน้อย” หรือปัญหามือที่ 3 ซึ่งในปัจจุบัน เราก็จะเห็นคดีดังๆ มากมาย เกี่ยวกับการฟ้องหญิงที่แสดงตนโดยเปิดเผยว่ามีความสัมพันธ์กับสามีผู้อื่น
หากมีผู้หญิงอื่นมาแสดงตนโดยเปิดเผย ว่ามีความสัมพันธ์กับสามีของตนเอง และคุณถือตำแหน่งภริยาหลวง ซึ่งเป็นภริยาที่จดทะเบียนสมรสโดยถูกต้องตามกฎหมาย และคุณไม่ได้ฟ้องหย่าสามี คุณก็มีสิทธิฟ้องเรียกร้องค่าทดแทนจากหญิงอื่นที่แสดงตนโดยเปิดเผยเพื่อแสดงว่าตนมีความสัมพันธ์กับสามีในทำนองชู้สาวได้ตามมาตรา 1523 วรรค 2 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ แต่ภริยาจะเรียกค่าทดแทนจากสามีไม่ได้
แต่ถ้าหากการกระทำของหญิงอื่นและสามีของคุณ มีลักษณะเป็นการลักลอบและพยายามปกปิดความสัมพันธ์กันเพียง 2 คน1 เช่น การที่สามีไปค้ำประกันหนี้เช่าซื้อรถยนต์ให้หญิงอื่น การรับฟังผู้อื่นเล่ามาว่า มีคนต้องการโทรศัพท์ไปหาสามี เมื่อโทรหาหญิงอื่นรายนั้นก็ติดต่อกับสามีได้ หรือมีผู้เล่าว่า สามีไปหาหญิงอื่นที่บ้านเช่า แต่ไม่ปรากฏว่ามีพยานอื่นสนับสนุน ซึ่งนี่ก็ยังไม่อาจฟังได้ว่าเป็นการแสดงตนโดยเปิดเผย หรือการที่สามีอยู่กับหญิงอื่นด้วยกันตามลำพังในโรงแรมชานเมือง แม้เป็นพฤติกรรมที่ทำให้น่าเชื่อว่าหญิงอื่นนั้นอาจจะไปมีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวกับสามีของตนก็ตาม ซึ่งกระทำดังกล่าว มีลักษณะเป็นการลักลอบและพยายามปกปิดการกระทำให้ทราบกันตามลำพังระหว่างหญิงอื่นและสามี ภริยาหลวงจึงไม่มีสิทธิเรียกค่าทดแทนจากหญิงอื่นได้2 เพราะไม่ได้เป็นการแสดงตนโดยเปิดเผย
ประสพสุข บุญเดช, คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 ว่าด้วยครอบครัว, (กรุงเทพมหานคร : สำนักอบรมกฎหมายแห่งเนติบัณฑิตสภา, พิมพ์ครั้งที่ 25, 2564), หน้า 515แต่หากว่าสามีมีพฤติกรรมที่ออกไปพบหญิงอื่นที่บ้านเช่าของหญิงนั้น ในช่วงเวลากลางคืนบ่อยครั้ง โดยขับรถมาเองหรือมาพร้อมกับหญิงอื่นก็ตาม บางครั้งก็นอนพักค้างคืนที่บ้านของหญิงนั้น และกลับออกมาในตอนเช้าของวันรุ่งขึ้น อีกทั้งสามียังมีกุญแจที่ใช้เปิดประตูเข้าออกบ้านหญิงอื่นได้เอง แม้ในยามกลางดึก ซึ่งเป็นเวลาที่หญิงอื่นเข้านอนแล้วก็สามารถเข้าออกจากบ้านได้โดยไม่ต้องรอให้มาเปิดประตู อันเป็นการแสดงให้เห็นว่าหญิงอื่นนั้นกับสามีของตนเอง มีความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดสนิทสนมกันมากกว่าที่จะเป็นเพียงคนรู้จักกัน โดยในบางครั้ง มีการก็แต่งกายออกไปทำงานพร้อมกัน ย่อมทำให้เพื่อนบ้านหรือบุคคลอื่นที่พบเห็นถึงพฤติกรรม เข้าใจได้ว่าทั้งคู่มีความสัมพันธ์ฉันชู้สาว พฤติการณ์เช่นนี้ เป็นการที่หญิงอื่นได้แสดงตนโดยเปิดเผย ดังนั้น ภริยาหลวงจึงมีสิทธิเรียกค่าทดแทนจากหญิงอื่นได้1 ตามมาตรา 1523 วรรค 2 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
แต่การที่ภริยาหลวง จะฟ้องเรียกค่าทดแทนจากหญิงอื่นที่มาแสดงตนโดยเปิดเผยได้ ก็จะต้องมีหลักฐานประกอบในการฟ้องด้วย เช่น การพาหญิงอื่นนั้นไปเปิดตัวต่อผู้อื่นในที่ชุมชน หรือพาไปตามสถานที่ต่างๆ แบบเปิดเผย เป็นต้น
ร้อนใจ คลายทุกข์ กับศูนย์แนะนำกฎหมายสำหรับประชาชน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ กฎหมายปรึกษาได้ โทร. 02-713-8100 ต่อ 1689
HCU More than a University 超越学府 ม.หัวเฉียวฯ เราเป็นมากกว่ามหาวิทยาลัย
1 ประสพสุข บุญเดช, คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 ว่าด้วยครอบครัว, (กรุงเทพมหานคร : สำนักอบรมกฎหมายแห่งเนติบัณฑิตสภา, พิมพ์ครั้งที่ 25, 2564), หน้า 515
2 คำพิพากษาฎีกาที่ 10851/2555
3 คำพิพากษาฎีกาที่ 964/2562